Onları Salıver Gitsinler
Halife Hz. Ömer'in, Kur'an Kursu konusunda Basra Valisi Ebu Musa el-Eş'ari'ye, verdiği çarpıcı cevap.
Hz. Ömer, Ebû Mûsâ el-Eş‘arî’yi Basra’ya vali ve öğretmen olarak gönderir. Oradaki Kur’an çalışmaları sonucunda Kur’an’ı okuma oranında artış olur. Basra valisi Ebû Mûsâ el-Eş'arî, Hz. Ömer'e bir mektup göndererek Basra'da Kur'an'ı ezberleme işiyle uğraşanların arttığından söz eder ve beytülmalden onnlara yardım gönderilmesini ister. Hz. Ömer de onlara yardım gönderilmesini emreder.
Ertesi sene Ebû Mûsâ, insanların Kur’an’ı süratli ve çokça okuduklarını, bu şekilde okuyanların oranında çok artış olduğunu yazar, yapılan yardımın artırılmasını talep eder. Bunun üzerine Hz. Ömer, valisi Ebû Mûsa el-Eş’arî’ye şu cevabi mektubu gönderir:
— Onları kendi halleriyle baş başa bırak. Zira ben insanların, kendilerini Kur'an'ı okuma/ezberleme işine kaptırıp onu anlama işini ihmal etmelerinden korkuyorum.[1]
[1] Ebi’l-Velîd İbn Rüşd el-Kurtubî (520/1126), el-Beyân ve’t-Tahsîl ve’ş-Şerh ve’t-Tevcîh ve’t-Ta‘lîl fî Mesâili’l-Müstahrac, (Thk. Muhammed Hacî), Beyrut 1988/1408, XVIII, 331-332. Kettânî, bu bilgiyi İbn Rüşd’den alarak kendi kitabında naklederken, İbn Rüşd’dün naklinde yer alan “okumak” fiilini kendi eserinde “ezberlemek” olarak verir. Buna göre Ebû Mûsâ, Basra’da Kur’an’ı ezberleyenlerin arttığını Hz. Ömer’e bildirmektedir. Bkz. Muhammed Abdulhay el-Kettânî (1382/1962), Nizâmu’l-Hukûmeti’n-Nebeviyyeti et-Terâtibu’l-İdâriyye, (Thk. Abdullah el-Hâlidî), Beyrut ts., II, 191. İbn Rüşd’de verdiği nakilden sonra yorum yaparken Kur’an’ı anlamadan ezberlemenin doğru olmadığı yönünde açıklama yapmıştır. Bkz. İbn Rüşd el-Kurtubî,, a.g.e., a.y.
Yorum Gönder